Τα μάτια των παιδιών μας και οι υπεριώδεις ακτίνες του ηλίου
Από τη Κωνσταντίνα Κουφαλά, Χειρουργό Οφθαλμίατρο και Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής
Η υπεριώδης (UV)
ακτινοβολία από το ηλιακό φως έχει συσχετιστεί με πολλά οφθαλμολογικά
προβλήματα που σχετίζονται με την ηλικία, όπως ο καταρράκτης και εκφύλιση της
ωχράς κηλίδας. Οι ερευνητές λένε ότι όσο μεγαλύτερη έκθεση είχατε σε επιβλαβείς
υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου κατά τη διάρκεια της ζωής σας, τόσο μεγαλύτερος θα
είναι ο κίνδυνος να νοσήσετε από ασθένειες που απειλούν την όραση.
Επειδή τα παιδιά
περνούν περισσότερο χρόνο έξω από ό, τι οι ενήλικες, οι ειδικοί λένε ότι σχεδόν
το ήμισυ της έκθεσης ενός ατόμου στην υπεριώδη ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της
ζωής του, πραγματοποιείται μέχρι την ηλικία των 18 ετών. Επίσης, τα παιδιά
είναι πιο επιρρεπή σε βλάβη του αμφιβληστροειδούς από την υπεριώδη ακτινοβολία,
επειδή ο φακός στο μάτι ενός παιδιού είναι διαυγέστερος από το φακό των
ενηλίκων, επιτρέποντας σε περισσότερες υπεριώδεις ακτίνες να διεισδύσουν μέσα στο μάτι.
Άλλοι δύο λόγοι που καθιστούν τα μάτια των παιδιών ιδιαίτερα ευαίσθητα στον ήλιο είναι οι σχετικά μεγάλες κόρες και η υπερμετρωπία, που οδηγεί στο να εστιάζονται περισσότερες φωτεινές ακτίνες πάνω στον αμφιβληστροειδή. Οι παράγοντες αυτοί καθιστούν πολύ σημαντικό για όλα τα παιδιά, ακόμα και βρέφη, να φορούν γυαλιά ηλίου που αποκλείουν την υπεριώδη ακτινοβολία, όταν είναι σε εξωτερικούς χώρους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα μεταξύ των ωρών 10 π.μ. και 2 μ.μ.
Δεν υπάρχει κάποιο κατώτερο όριο από το οποίο και μετά να επιτρέπεται η χρήση των γυαλιών ηλίου. Κάτω από την ηλικία των 6 μηνών τα βρέφη απαγορεύεται να εκτίθενται στον ήλιο. Από την ηλικία των 6-12 μηνών όπου τα βρέφη μπορούν να εκτεθούν περισσότερο στον ήλιο μπορούν να αρχίσουν να φορούν γυαλιά. Το πρόβλημα στα παιδιά ηλικίας μεταξύ ενός και 2 ετών είναι ότι δεν δέχονται εύκολα να φοράνε γυαλιά. Ο καλύτερος τρόπος είναι να προσπαθήσουμε να μας μιμηθούν. Επομένως η απάντηση είναι ότι ένα παιδί ξεκινά να φοράει γυαλιά ηλίου όποτε μπορεί το ίδιο να τα κρατήσει στα μάτια του. Η ηλικία αυτή διαφέρει από παιδί σε παιδί, καθώς άλλα παιδιά φορούν με ευχαρίστηση γυαλιά ηλίου από ενός έτους ή και μικρότερα, ενώ άλλα δεν τα ανέχονται ακόμα και στα τρία ή τέσσερά τους χρόνια. Για τα μικρότερα βρέφη, η χρήση καπέλου και στέγαστρου στο καρότσι τους είναι ουσιώδης για την αποφυγή των επιβλαβών συνεπειών του ήλιου. Τα παιδικά γυαλιά ηλίου ωστόσο πρέπει να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις, ώστε να μην αλλοιώνουν τα χρώματα που φθάνουν στον αναπτυσσόμενο παιδικό αμφιβληστροειδή και επίσης να μην παραμορφώνουν τα είδωλα.
Άλλοι δύο λόγοι που καθιστούν τα μάτια των παιδιών ιδιαίτερα ευαίσθητα στον ήλιο είναι οι σχετικά μεγάλες κόρες και η υπερμετρωπία, που οδηγεί στο να εστιάζονται περισσότερες φωτεινές ακτίνες πάνω στον αμφιβληστροειδή. Οι παράγοντες αυτοί καθιστούν πολύ σημαντικό για όλα τα παιδιά, ακόμα και βρέφη, να φορούν γυαλιά ηλίου που αποκλείουν την υπεριώδη ακτινοβολία, όταν είναι σε εξωτερικούς χώρους. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα μεταξύ των ωρών 10 π.μ. και 2 μ.μ.
Δεν υπάρχει κάποιο κατώτερο όριο από το οποίο και μετά να επιτρέπεται η χρήση των γυαλιών ηλίου. Κάτω από την ηλικία των 6 μηνών τα βρέφη απαγορεύεται να εκτίθενται στον ήλιο. Από την ηλικία των 6-12 μηνών όπου τα βρέφη μπορούν να εκτεθούν περισσότερο στον ήλιο μπορούν να αρχίσουν να φορούν γυαλιά. Το πρόβλημα στα παιδιά ηλικίας μεταξύ ενός και 2 ετών είναι ότι δεν δέχονται εύκολα να φοράνε γυαλιά. Ο καλύτερος τρόπος είναι να προσπαθήσουμε να μας μιμηθούν. Επομένως η απάντηση είναι ότι ένα παιδί ξεκινά να φοράει γυαλιά ηλίου όποτε μπορεί το ίδιο να τα κρατήσει στα μάτια του. Η ηλικία αυτή διαφέρει από παιδί σε παιδί, καθώς άλλα παιδιά φορούν με ευχαρίστηση γυαλιά ηλίου από ενός έτους ή και μικρότερα, ενώ άλλα δεν τα ανέχονται ακόμα και στα τρία ή τέσσερά τους χρόνια. Για τα μικρότερα βρέφη, η χρήση καπέλου και στέγαστρου στο καρότσι τους είναι ουσιώδης για την αποφυγή των επιβλαβών συνεπειών του ήλιου. Τα παιδικά γυαλιά ηλίου ωστόσο πρέπει να τηρούν ορισμένες προϋποθέσεις, ώστε να μην αλλοιώνουν τα χρώματα που φθάνουν στον αναπτυσσόμενο παιδικό αμφιβληστροειδή και επίσης να μην παραμορφώνουν τα είδωλα.
Η έκθεση στον ήλιο είναι αναγκαία και ωφέλιμη καθώς βοηθάει στην παραγωγή της βιταμίνης D. Η UVA είναι υπεριώδης ακτινοβολία που μπορεί να διαπεράσει το δέρμα και να φτάσει βαθιά στα μάτια. Οι ακτίνες UVA μαυρίζουν το δέρμα σας, αλλά μπορούν να του προκαλέσουν επίσης σημάδια γήρανσης. Τα μάτια μας κινδυνεύουν περισσότερο από το δέρμα μας κι αυτό δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει. Και επειδή οι ακτίνες UVA μπορούν να διαπεράσουν το μάτι, έχουν ενοχοποιηθεί για την ανάπτυξη καταρράκτη και εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Συγκεκριμένα η UV ακτινοβολία καταστρέφει σταδιακά τον αμφιβληστροειδή και τον φακό του ματιού, οδηγώντας σε εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και καταρράκτη. Οι ακτίνες UVA αντιπροσωπεύουν έως και το 95% της ηλιακής υπεριώδους ακτινοβολίας που φθάνει στην επιφάνεια της Γης. UVB είναι η υπεριώδης ακτινοβολία υψηλής ενέργειας, που μπορεί να προκαλέσει έγκαυμα στο δέρμα σας.
Ο κερατοειδής μπλοκάρει τις περισσότερες από τις ακτίνες UVB που εισέρχονται στο μάτι, προστατεύοντας τους εσωτερικούς ιστούς των ματιών. Αλλά η υπερβολική έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία UVB μπορεί να προκαλέσει σοβαρό και επώδυνο «ηλιακό έγκαυμα» του κερατοειδούς που ονομάζεται φωτοκερατίτιδα. Εκτός από την πρόκληση προβλημάτων στα μάτια, οι ακτίνες UVA και UVB μπορεί να προκαλέσουν καρκίνο του δέρματος του προσώπου, συμπεριλαμβανομένου του ευαίσθητου δέρματος των βλεφάρων και της περιοχής γύρω από τα μάτια. Η UV έκθεση έχει επίσης συσχετισθεί με την ανάπτυξη πτερυγίων. Να είστε επιφυλακτικοί με παιδικά γυαλιά ηλίου που λένε ότι «εμποδίζουν την υπεριώδη ακτινοβολία», χωρίς να προσδιορίζουν το πραγματικό ποσοστό της υπεριώδους ακτινοβολίας που απορροφούν οι φακοί.
Τα γυαλιά ηλίου των
παιδιών θα πρέπει να δεσμεύουν 100% και των δύο τύπων υπεριώδους
ακτινοβολίας UVA και UVB. Η ικανότητα να απορροφούν την υπεριώδη ακτινοβολία
είναι κάτι εντελώς διαφορετικό από το χρώμα των φακών.
Επίσης η εφαρμογή είναι ένα άλλο σημείο που πρέπει να προσέξετε,καθώς τα γυαλιά δεν πρέπει να είναι πολύ σφιχτά και να μην ακουμπούν τις βλεφαρίδες ή τα μάτια του γιατί θα ενοχλούν το παιδί σας και δε θα θέλει να τα φορέσει. Συχνά τα παιδικά γυαλιά γλιστρούν προς τα κάτω ιδίως σε μικρά παιδιά κάτω των 3 ετών, διότι η βάση της μύτης είναι πλατιά και δεν προσφέρει επαρκές στήριγμα στον σκελετό των γυαλιών. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδική σέλλα από σιλικόνη.
Επίσης η εφαρμογή είναι ένα άλλο σημείο που πρέπει να προσέξετε,καθώς τα γυαλιά δεν πρέπει να είναι πολύ σφιχτά και να μην ακουμπούν τις βλεφαρίδες ή τα μάτια του γιατί θα ενοχλούν το παιδί σας και δε θα θέλει να τα φορέσει. Συχνά τα παιδικά γυαλιά γλιστρούν προς τα κάτω ιδίως σε μικρά παιδιά κάτω των 3 ετών, διότι η βάση της μύτης είναι πλατιά και δεν προσφέρει επαρκές στήριγμα στον σκελετό των γυαλιών. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί ειδική σέλλα από σιλικόνη.
Πρέπει να προτιμώνται:
Άθραυστοι φακοί με
100% προστασία. Οι καλύτεροι φακοί
για τα γυαλιά ηλίου των παιδιών είναι οι πολυκαρβονικοί και θα πρέπει να
παρέχουν 100% προστασία UV. Αυτό μπορείτε να το ελέγξετε αν
βεβαιωθείτε ότι συνοδεύονται από το σήμα CE. Οι πολυκαρβονικοί φακοί είναι έως
και 10 φορές πιο ανθεκτικοί από τους κανονικούς πλαστικούς φακούς και είναι
ελαφρύτεροι από το γυαλί ή τους συνηθισμένους πλαστικούς φακούς. Επίσης
κρατήστε οι ίδιοι τα γυαλιά μπροστά στα μάτια σας και ελέξτε ότι δεν προκαλούν
παραμόρφωση των αντικειμένων.
Σκελετό που εφαρμόζει καλά και είναι ελαφρύς. Για την καλύτερη προστασία από τις υπεριώδεις ακτίνες του ήλιου και την προστασία από τη σκόνη και άλλα σκουπίδια, ένας άθραυστος μαλακός σκελετός, που εφαρμόζει καλά, είναι η καλύτερη επιλογή για τα γυαλιά ηλίου των παιδιών. Να εφαρμόζει άνετα στη μύτη και πίσω από τα αυτιά και να υπάρχει καλή κάλυψη της περιοφθαλμικής περιοχής (γύρω από το μάτι). Ψάξτε για γυαλιά ηλίου που έχουν ελαστικούς σκελετούς, κατασκευασμένους από καουτσούκ, για να αποφευχθεί το σπάσιμο και πιθανός τραυματισμός των ματιών ή του προσώπου. Επιλέξτε χρωματιστούς, μοντέρνους σκελετούς που θα χαίρονται να τους φοράνε και αφήστε τα παιδιά να διαλέξουν μόνα τους το σκελετό που τους αρέσει.
Μεντεσέδες που
εκτείνονται πέρα από τις 90 μοίρες και
λειτουργούν σαν ελατηρία εξασφαλίζουν την σωστή εφαρμογή του σκελετού και
μειώνουν τον κίνδυνο να πέσουν ή να καταστραφούν τα γυαλιά κατά τη διάρκεια αθλητικών
ή άλλων δραστηριοτήτων.
Ένα λαστιχάκι, που δένει στα γυαλιά πίσω από τα αυτιά βοηθάει ώστε να εφαρμόζουν σωστά τα γυαλιά στο κεφάλι του παιδιού και να μη χαθούν ή σπάσουν. Υπάρχουν πλέον και τα γυαλιά ηλίου που αντί για βραχίονες έχουν λάστιχο. Στα μεγαλύτερα παιδιά που συνήθως φορούν κλασικούς σκελετούς, μπορείτε να πάρετε ένα κορδόνι ή κλιπ που δένει στα ρούχα του παιδιού, το οποίο θα επιτρέπει στα παιδιά να κρεμούν τα γυαλιά τους από το λαιμό και είναι μια καλή λύση ώστε να μην πέφτουν κάτω. Ωστόσο, αποφύγετε τη χρήση αυτών των κορδονιών σε βρέφη ή πολύ μικρά παιδιά χωρίς επίβλεψη, διότι υπάρχει ο κίνδυνος πνιγμού.
Για καλύτερη
προστασία, μια καλή ιδέα είναι τα παιδιά να φορούν καπέλο με πλατύ γείσο, καθώς
και γυαλιά ηλίου, όταν περνούν πολύ χρόνο σε εξωτερικούς χώρους τις ηλιόλουστες
μέρες. Οι ερευνητές λένε ότι ένα καπέλο που σκιάζει τα μάτια και το πρόσωπο
μπορεί να μειώσει το ποσό της ακτινοβολίας UV στο μισό. Και μην ξεχνάτε το
αντιηλιακό!
Προσοχή στα φτηνά γυαλιά ηλίου για παιδιά. Γυαλιά ηλίου από πλανώδιους πωλητές μπορεί να έχουν ψεύτικες αυτοκόλλητες ετικέτες και μπορεί να δημιουργήσουν άλλους κινδύνους. Στο πρόσφατο παρελθόν, η αμερικανική Επιτροπή Προστασίας Καταναλωτή απαίτησε την ανάκληση διάφορων φθηνών γυαλιών ηλίου για παιδιά, γιατί το χρώμα των φακών περιείχε μη αποδεκτά επίπεδα μολύβδου. Σκελετοί από νικέλιο πρέπει να αποφεύγονται γιατί μπορεί να είναι τοξικοί και αλλεργιογόνοι. Επίσης, οι σκελετοί, οι μεντεσέδες και οι φακοί των φθηνών παιδικών γυαλιών ηλίου συχνά δεν είναι τόσο ανθεκτικοί όσο στα ποιοτικά γυαλιά ηλίου.
Ευχαριστούμε θερμά για την επιστημονική δημοσίευση από την Χειρουργό Οφθαλμίατρο κα Κωνσταντίνα Κουφαλά Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Ενδοφακών και Διαθλαστικής Χειρουργικής
0 σχόλια